كشور پهناور ما كه بخش عمده فلات ايران را شامل مي‌شود، بيش از 000/648/1 كيلومتر مربع وسعت دارد؛ بخش عمده‌ اين سرزمين را كوير بزرگ مركزي اشغال كرده است.

در اطراف اين كوير كوه‌هاي مرتفع فراوان و رشته كوه‌هاي متعددي مشاهده مي‌شوند و در نتيجه اختلاف ارتفاع نسبتاً زيادي (حدود 5652 متر) را به‌وجود آورده‌اند كه از 24- متر در سواحل درياي خزر تا 5628 متر در قله دماوند تغيير مي‌كند؛ اختلاف درجه حرارت در كشور نيز بسيار متغير بوده و از 30- درجه سانتي‌گراد در زمستان مشكين‌شهر تا حدود 80 درجه سانتي‌گراد در تابستان كوير لوت (گندم بريان) متغير است؛ ميزان بارندگي در نقاط مختلف ايران بسيار متفاوت بوده و از 30 ميلي‌متر در كوير لوت تا حدود 2300 ميلي‌متر در بندر آستارا تغيير مي‌كند و بالاخره متأثر از چنين شرايط متنوع اقليمي و پيكرشناختي، شاهد تنوّع محسوسي در بافت و نيم رخ خاك ايران‌زمين هستيم.

اين شرايط اقليمي متغير سبب شده تا  زيست‌بوم‌هاي بسيار متنوع ودر عين حال ويژه‌اي در جاي جاي كشور به‌وجود آيند. بديهي است كه شرايط ياد شده، موجب شده تا تنوع زيستي در ايران بسيار غني و منحصر به فرد باشد، به‌طوري كه در مقايسه با اغلب كشور‌هاي جهان از نظر تنوع گونه‌هاي گياهي   و به ويژه واحد‌هاي بومي و انحصاري، ايران كشوري شاخص به شمار مي‌آيد. براي مثال شمار گونه‌هاي گياهي ايران نزديك به مجموع گونه‌هاي گياهي همه‌ قاره اروپاست؛ نزديك به 8000 گونه يا واحد تحت‌گونه‌اي گياهي در ايران وجود دارد كه از اين تعداد حدود 1800 واحد انحصاري (بومي) هستند، اين مجموعه متعلق به حدود 1200 سرده بوده و 167 تيره را شامل مي‌شود.

گونه‌هاي بومي ايران، گونه‌هايي هستند كه در هيچ جاي ديگر دنيا يافت نمي‌شوند. دلايل عديده‌اي براي وجود گونه‌هاي بومي در هر منطقه وجود دارد، براي مثال مي‌توان گفت كه به‌دليل شرايط خاص محيط زيستي و اقليمي يك منطقه مثل وجود زيست‌بوم‌هاي منحصر به فرد، وجود موانع طبيعي در برابر گسترش پراكنش گياهان و ... بسياري از گونه‌هايي كه در كشور به‌وجود آمده‌اند نتوانسته‌اند از سرزمين مادري و موطن اصلي خود فاصله گرفته و در نقاط دور‌دست يا حتي كشور‌هاي همجوار استقرار يابند و يا بر عكس شايد به‌دليل تغيير شرايط اقليمي يا دستكاري‌هاي انسان آنقدر شرايط براي زيست برخي از گونه‌ها (كه موطن آنها ساير نقاط جهان بوده است) نامساعد شده كه امروزه حضور آنها تنها منحصر به مناطقي مشخص و عرصه‌هايي محدود در كشور ما شده است؛

 دو مقوله بسيار مهم و تا حدودي چالش‌برانگيز ديگر نيز در مورد گياهان ايران وجود دارد و لازم است در اينجا مختصري نيز به آنها اشاره شود.   اين دو موضوع عبارتند از: «گياهان نادر» و «گياهان در معرض خطر» يا «در حال انقراض».

گياهان نادر كشور همانطور كه از اسمشان برمي‌آيد بسيار كمياب بوده و تنها معدودي از آنها در منطقه يا مناطقي محدود و آن هم فقط در  زمان‌هاي مشخص يافت مي‌شوند، دليل معدود بودن پايه‌ها و محدود بودن عرصه زيست اين گياهان، جديد بودن و نوپديد بودن آنهاست، به اين معني كه اينها در شمارگونه‌ها يا واحد‌هاي تحت گونه‌اي جديدي قرار مي‌گيرند كه تازه ظهور كرده و هنوز امكان پراكنش به نقاط ديگر دنيا را نيافته‌اند، پس نه تنها در ايران بلكه در جهان نادرند.  گروه ديگري  از گياهان وجود دارند كه  خاستگاه اصلي آنها سرزمين‌هاي ديگري بوده و شايد در ساير مناطق دنيا پراكنش وسيعي هم داشته باشند، ولي در حال حاضر در سرزمين ما به دلايل عديده از جمله شرايط اقليمي و يا دست درازي‌هاي انسان به طبيعت كمياب شده‌اند كه برخي از گياه‌شناسان كشور اين گياهان را نيز در زمره گياهان نادر قرار مي‌دهند.

به هر حال حفاظت از همه گونه‌هاي گياهي كمياب و نادر كشور - چه شامل تعريف اول باشند يا دوّم – به‌منظور حفظ تنوع زيستي و ذخيره‌ ژنتيك گياهان كشور بسيار حايز اهميت هستند. امّا گياهان «در معرض خطر» يا «در حال انقراض» بخشي از گونه‌هاي بومي و نادر كشور هستند كه به مرور زمان از تعداد پايه‌هاي آنها كاسته شده و وسعت عرصه زيست‌شان رو به نقصان نهاده است.

عوامل مختلفي براي اين رخداد مترتب است كه از آن جمله تغيير شرايط اقليمي، وقوع رخداد‌هاي طبيعي و فعاليت‌هاي انساني به‌منظور استفاده بيشتر از طبيعت در جهت دستيابي به رفاه فزون‌تر را مي‌توان نام برد؛ البته بررسي تاريخچه طبيعي زمين نشان مي‌دهد كه انقراض گونه‌هاي گياهي يك پديده طبيعي بوده و همواره رخ داده است ولي امروزه به‌دليل دستكاري‌هاي نا بخردانه انسان بخرد در طبيعت، روند آن آنچنان شتاب گرفته و غيرعادي شده كه به كابوسي هولناك براي طبيعت مبدل شده است.

آبشار تو در تو

آبشار آب ملخ از دو بخش تشکیل شده است. اولین قسمت آن سرچشمه آبشار است که از دل کوه بیرون می آید و بخش دیگری که در زیر این سرچشمه قرار گرفته، طاقدیسی سبز رنگ است که مثل پل بر روی رودخانه ماربر خم شده است؛ بخشی که اتفاقا در نگاه اول بیشتر به چشم می آید و بدنه اصلی آبشار را تشکیل می دهد.

با این حال اگر دوست دارید سرچشمه را هم ببینید، باید مسیری را که تا رسیدن به آبشار در پیش گرفته بودید ادامه دهید و بعد از آن، به بالای آبشار بروید و از آن بالا طبیعت را تماشا کنید. اگر سختی راه و گرمای هوا کلافه تان کرده بود، می توانید روی بخشندگی سرچشمه حساب کنید و از آب گوارا و معدنی آن بنوشید. مطمئن باشید دلیلی برای بیمار شدن تان وجود نخواهد داشت!

اما در پشت آبشار پرتگاه خطر ناک و زیبایی قرار دارد که  آب ملخ را به یکی از خطرناک ترین آبشارهای ایران تبدیل می کند. آبشاری که تا به حال قربانیان زیادی داشته و احتمالا بعد از این هم خواهد داشت. بنابراین توصیه ما این است که در زمان تماشای آب ملخ فریب زیبایی آبشار و پرتگاه را نخورید و فکر چرخ زدن در ارتفاعات را از سرتان بیرون کنید. باور کنید تمام سی چهل نفری که جانشان را خرج این پرتگاه کردند، مثل شما فکر می کردند که با دیگران فرق دارند و می توانند با کمی دقت و احتیاط از لبه پرتگاه عبور کنند! اما لغزندگی و شیب تند پرتگاه در یک لحظه آنها را غافلگیر کرده و به رودخانه خروشان ماربر سپرده است. البته در بالای آبشار در محل ورود به قسمت پشت آبشار نرده های کوچکی قرار دارد که احتمالا با دیدنشان هشدارهای ما را برای ممنوعیت عبور افراد آماتور و بدون تجهیزات به خاطرتان می آورد.

اگر گذارتان به آب ملخ افتاد، قدمگاه سلیمان را از دست ندهید. ساختاری سنگی که در تنگ بسیار گودى قرار گرفته و سال ها قبل به صورت پلى سنگى و طبیعى ایجاد شده است. برای دیدن تخت سلیمان یا قدمگاه سلیمان، بهتر است از راهنمایی بومیان منطقه استفاده کنید. نزدیکی تخت سلیمان به آبشار این فرصت را به شما می دهد که در یک نیم روز، از هر دو منطقه دیدن کنید.

راه رسیدن

بهترین زمان بازدید از این آبشار بهار و تابستان است و این روزها که گرمی هوا تابستان کلافه کننده ای را برای ساکنان مرکز و جنوب کشور رقم زده، سفر به این آبشار گزینه خوبی برای فرار از گرما خواهد بود.

اگر از سمت استان اصفهان راهی آب ملخ می شوید، باید از شهرهای اصفهان و سمیرم بگذرید و این شهر را به سمت یاسوج  ترک کنید. در جاده سمیرم- یاسوج، بلافاصله بعد از روستای چهار راه، جاده ای خاکی می بینید که در مسیر آن دو دوراهی وجود دارد. در هر دو مورد راه سمت چپ را در پیش بگیرید و حدود 7 کیلومتر در آن پیش بروید، تا به روستای آب ملخ برسید. روستایی در شمالی ترین قسمت خط الراس دنا و مردمی که اصالتشان بختیاری است. شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که موقعیت جغرافیایی روستای آب ملخ مانع از آن می شود که آفتاب بیش از سه ساعت در این روستا توقف کند. بنابراین، شما در آب ملخ ظرف سه ساعت هم طلوع خورشید را خواهید دید و هم  غروب آن را!

از این جاده می توانید با ماشین سواری عبور کنید و اگر امکان استفاده از ماشین های شاسی بلند را داشته باشید، احتمالا راحت تر از مسیر خاکی عبور خواهید کرد. اما به محض رسیدن به روستا باید با خودروتان خداحافظی کرده و با پای پیاده از مسیری مالرو عبور کنید. اگر ذوق اکوتوریستی تان گل کرد هم می توانید از روستائیان بخواهید که قاطرشان را چند ساعتی به شما اجاره دهند تا هم تجربه جدیدی در این سفر کسب کنید و هم درآمدهای گردشگری روستا را بیشتر کنید! به هر حال، باید مسیر را در پشت روستا ادامه دهید و در جهت رودخانه ای که از ارتفاعات روستا سرچشمه می گیرد و به رودخانه خروشان ماربر ملحق می شود در پیش بگیرید و بعد از نیم ساعت کوه پیمایی سبک به ملاقات آبشار آب ملخ بروید. حالا شما درست در 215 کیلومتری شهر اصفهان قرار گرفته اید. رو در روی آبشاری که به محض شنیدن صدایش و لمس اولین قطره های پراکنده آن در فضا، خستگی راه را فراموش خواهید کرد.

چه چیزهایی با خود ببریم؟

اگر فقط برای بازدید از آبشار و سرچشمه آن راهی آب ملخ می شوید، فقط یک کفش کوه پیمایی می خواهد و کوله پشتی پر از آب و خوراکی و احتمالا دوربینی که لحظه های خوب شما را در مقابل این آبشار ثبت کند! اما اگر اهل کوهنوردی حرفه ای هستید یا قصد جانتان را کرده اید و می خواهید پرتگاه پشت آبشار یا زیر آبشار را هم ببینید، باید 30 متر طناب استاتیک، لوازم فرود و صعود غارنوردی، تسمه بلند و کارابین پیچ برای کارگاه همراه داشته باشید.

Tippi Degré دختر یک زوج عکاس فرانسوی است که از زمان کودکی با والدینش در نامیبیا و در کنار حیوانات وحشی زندگی می کرده است. داستان از آنجا شروع شد که والدین او به عنوان عکاس حیات وحش در نامیبیا حضور داشتند که در طول اقامت آنها در نامیبیا در سال ۱۹۹۰ تیپی متولد شد. او از بچگی در جنگل و صحرا قدم می زد و بدون هیچ ترسی همبازی هایش حیوانات حیات وحش بودند. او با یک فیل ۵ تنی ۲۸ ساله به نام “ابو”، با پلنگ، کروکودیل، توله شیرها، آفتاب پرست، زرافه ها و … همزیستی می کرد. وی همچنین با بومیان و بوشمن های کالاهاری زندگی کرده و حتی زبان آنان را یاد گرفته بود. او آموخته بود که چگونه با زبان حیوانات با آنها حرف بزند و از ریشه درختان و میوه های جنگلی تغذیه کند.

او پس از مدتی به همراه والدین خویش به ماداگاسکار و بعدها به پاریس رفت و کتابی تحت عنوان Tippi of Africa در مورد وی منتشر و به زبان های متعددی ترجمه شد. وقتی او برای اولین بار به فرانسه نقل مکان کرد در یک مدرسه دولتی مشغول به تحصیل شد ولی چون از بعضی جهات رفتاری وجه مشترکی با بچه های دیگر نداشت نتوانست تحصیلاتش را در مدرسه ادامه دهد و پدر و مادرش تصمیم گرفتند ادامه تحصیلش را در خانه انجام دهند. این دختر فرانسوی، Tippi Degré، در حال حاضر ۲۰ سال دارد و تابحال در تعدادی از فیلم های مستند در کانال دیسکاوری ظاهر شده است.